افراد عموما درد ارتودنسی را با ناراحتی که به سبب وجود جسم خارجی در دهان ایجاد می شود، اشتباه می گیرند. تشخیص این دو مورد از هم گاهی مشکل می باشد.
درد به معنی حس ناخوشایندی است که حاصل تجربه ی حسی واقعی و ناشی از آسیب می باشد. اما ناراحتی حاصل از قرارگیری در یک وضعیت نامناسب و آزاردهنده است.
بعضی اوقات درد خفیف به اندازه ای برای بیمار غیرقابل تحمل است که از پیگیری درمان صرف نظر می کند.
با پیشگیری از بروز درد و سپس پیشگیری از مخیم تر شدن آن، متخصص ارتودنسی می تواند از شدید تر شدن درد بیمار ناشی از تنظیم مجدد ارتودنسی جلوگیری کند.
روند درمان باید در کمال آرامش و صبوری پیش برود. از جمله مهم ترین وظایف ارتودنتیست آگاهی دادن به بیمار و اطمینان دادن به او که این حس موقتی است و مشکل جدی وجود ندارد.
بسیار مهم است، دندان پزشک برای درک فرآیند درمان و چگونگی برخورد با درد به بیمار کند.
پیشنهاد مطالعه : عوارض ارتودنسی چیست ؟
علت درد ارتودنسی
آمارها نشان می دهد که تنها 7 درصد از بیمارانی که درمان ارتودنسی را انجام داده اند، دردی احساس نکرده اند.
عموما 93 درصد افراد، پس از اتصال بندهای مخصوص ارتودنسی احساس ناراحتی در دندان هایشان خواهند داشت.
اما کنترل این درد یکی از هدف های اصلی درمان است. به این دلیل که برخی مشکلات بایت و دندان ها همراه با درد هستند و هدف کاهش اینگونه دردهاست نه شدید تر کردنشان!
درد ناشی از ارتودنسی عموما در دسته ی دردهای التهابی قرار دارد؛ که در وهله اول ناشی از واکنش حسگرهای درد در بافت پیرامون دندان است. در وهله دوم کشش یا فشار بیشتر می تواند باعث کمبود اکسیژن در غشا پریودنتال بشود و طی یک فرآیند التهابی درون الیاف لیگامان، واسطه ای شیمیایی تولید کند.
پیشنهاد مطالعه : طریقه مسواک زدن ارتودنسی به چه شکل است ؟
انواع درد ارتودنسی
کسانی که پس از تنظیم براکت احساس درد یا ناراحتی دارند، عوارض جانبی زیر را تجربه کنند:
- دندان درد
- فک درد
- لثه حساس
- مشکلات جویدن مواد غذایی
- سردرد
چگونه باید از براکت‌های ارتودنسی مراقبت کرد؟
مدت زمان درد ارتودنسی
این طور به نظر می آید که در ساعات اولیه شروع درمان، یعنی زمانی که دندان ها در فاصله بیشتری جابجا می شوند درد هم بیشتر خواهد بود.
به تدریج این حس ناخوشایند کاهش پیدا می کند؛ ولی به طور کامل قطع نمی شود. حداکثر زمان شدت درد مدت زمان 12 ساعت بعد از نصب براکت و کش های ارتودنسی می باشد و تا نهایت سه روز ادامه پیدا می کند.
اما در موارد نادری مشاهده شده که تا 15 روز بعد از نصب دستگاه ارتودنسی نیز این درد ادامه داشته است که احتمال آن بسیار کم است.
با مراجعه به یگ متخصص در امر ارتودنسی می توانید اطمینان داشته باشید که میزان تحمل درد بیمار توسط پزشک بررسی شده تا به همان میزان به دندان ها فشار وارد کند.
همچنین فشاری که سیم های ارتودنسی حافظه دار با براکت های self-ligating وارد می کنند، می توانند شدت دردی که بیمار حس می کند را کم کند.
همچنین دو سوم بیماران ارتودنتیک که اولین بار از الاستیک های بین فکی استفاده می کنند، درد خفیفی احساس می کنند که سبب می شد پیش از غذا خوردن آن را دربیاورند و گاهی فراموش کنند که درجای خود قرار دهند.
ارتودنتیست ها باید تماس های اولیه در حین بسته شدن دندان ها را تا حد امکان کم کنند. زیرا آسیبی که این مدل برخوردها به دنبال دارند برای بیمار درد زیادی ایجاد می کند.
بریس های نامرئی – روشی مدرن برای مرتب سازی دندان ها
توصیه پزشکان برای کاهش درد ارتودنسی
حین جویدن مواد غذایی، درد افزایش پیدا می کند که برخی افراد سعی می کنند نحوه جویدن و غذا خوردن خود را تغییر دهند. برای حل این مشکل توصیه می شود تا چند روز غذاهای نرم بخورید یا محتویات غذا را ریز کنید.
یک روش پیشنهادی توسط دندان پزشکان این است که چند ساعت ابتدایی بعد از نصب دستگاه ارتودنسی، به یک چیز نسبتا سفت مثل یک تیکه پلاستیک گاز بزنید تا به عنوان مقاومت در برابر التهاب، سلول های بافت اطراف دندنا را تحریک کند.
روش دیگر استفاده از مسکن است که در مقاله دیگری تحت عنوان روش های کاهش درد ارتودنسی به بررسی کامل انواع مسکن های موجود برای درمان درد ارتودنسی و دیگر راه های کاهش درد پرداخته ایم.
ویژگی‌ها و مزایا نخ دندان ارتودنسی
چرا ارتودنسی برمیگردد ؟
درمان زودهنگام ارتودنسی باعث می شود در سنین بالاتر باز هم دندان ها حرکت کرده و به حالت اولیه شان بازگردند. برای حل این مشکل از ابزارهای نگه دارنده مثل محصولات آزمایشگاهی استفاده کنید.
ریتینرها همان سیم هایی هستند که به سطح داخلی دندان می چسبند و آن ها را در جای خود ثابت می کنند.
اهمیت این مرحله از ارتودنسی را جدی بگیرید و در استفاده از این ابزار سهل انگاری نکنید.
جایگزینی برای ارتودنسی جهت کاهش درد
گاهی می توان از روش های جایگزین برای مشکل مشکلات دندان به جای ارتودنسی ثابت استفاده کرد. اعم از :
– مینی براکت
نوع جدیدتری از ابزارهای ارتودنسی که با نام مینی براکت وارد بازار شده اند، روش جایگزین ارتودنسی ثابت می باشد. این براکت ها مشابه ریتینرهایی عمل می کنند که معمولاً باید بعد از باز کردن ارتودنسی از آنها استفاده می شود.
مینی براکت ها چیزی بین براکت های فلزی کامل و ریتینرهای پلاستیکی هستند. اما این مدل ها خیلی کوچک تر از دیگر مدل های قدیمی خود هستند. آرک وایر و براکت در این مدل ارتودنسی هم استفاده می شود ولی در مینی براکت 30 درصد کوچک تر می باشند و از فولاد ضد زنگ مستحکم ساخته شده اند.
در بحث درد ارتودنسی ، مینی براکت ها به دلیل اندازه کوچکترشان، درد بسیار کمتری ایجاد می کنند. از طرفی مینی براکت ها کمتر در معرض دید هستند و ساده تر تمیز می شوند.
– ارتودنسی متحرک
این روش از دیگر راهکارها برای فرار از درد ارتودنسی ثابت می باشد؛ که بجای آرک وایر و براکت، سیستم الاینرهای متحرک شفاف استفاده می شود. این الاینرها بر روی مروارید های سفید شما فشار می‌آورند، که وظیفه آنها نیز همین است. اما خب درد آن ها کمتر از ارتودنسی به شیوه معمول خواهد بود. حتی کمتر از مینی براکت ها ایجاد ناراحتی خواهند کرد. این مدل ارتودنسی های متحرک لبه ی نرمی دارد تا لثه و لپ بیمار آسیب نبیند.
درحالت نرمال ارتودنسی متحرک بین 20 الی 22 ساعت در روز برای 2 هفته مورد استفاده قرار می‌گیرد. سپس یک ارتودنسی متحرک جدید جایگزین می‌شود. درنهایت با مجموعه 20 ارتودنسی مختلف برای حرکت دادن دندان ها، کار به پایان می رسد. این روش برای بیمارانی که تصحیح دندانی خیلی کمتری نیاز دارند، توصیه می شود.
– بریس های پروسلین
استفاده از بریس های پروسلین یکی دیگر از گزینه های موجود است. این مدل بیشتر به دلیل زیبایی که دارند، انتخاب می‌شود؛ هرچند باز هم در آنها از آرک وایر و لیگاچور استفاده می شود.
اما نکته منفی در این مدل ها این است که بزرگ تر از همنوعان فلزی خود هستند، اما خب کمتر در دید می باشند. بریس های پروسلین را باید برای مدت طولانی تری استفاده کنید.
مزیت عمده این روش در درمان درد ارتودنسی این است که درد عاطفی کمتری نسبت به ارتودنسی‌های فلزی ایجاد می‌کنند، مخصوصاً در ابتدای نصب ارتودنسی. با این حال هنوز باید با آرک وایر سر و کله زد ولی نه به اندازه سایر قطعات فلزی که منشأ اصلی مشکلات ارتودنسی هستند.
– ریتینرها
این وسیله های پزشکی زمانی مورد استفاده قرار می گیرند، که ارتودنسی باز شده باشد. دو نوع متحرک و ثابت دارند؛ که نوع ثابت آن داخل دهان بیمار چسبانده می شود.
ریتینرها میزان معینی فشار بر هر دندان وارد می کنند، که ممکن است مثل هر ابزار ارتودنسی دیگر درد خفیفی ایجاد کند. احتمال اینکه احساس ناراحتی داشته باشید، زمانی که از ریتینرهای متحرک استفاده می کنید بیشتر است. مخصوصاً اگر بعد از مدتی طولانی دوباره از آن ها استفاده شود.
ریتینرها می توانند دقیقا بعد از تنظیم آن ها توسط دندان پزشک، ناراحتی ایجاد کنند. دقیقا مثل براکت ها و بریس ها، ریتینرها هم باید چند وقت یکبار تنظیم شوند. اگر این تنظیم کردن به شکل منظم انجام شود، احتمال بروز درد کمتر خواهد بود.
اما موم ارتودنسی می تواند از درد و عوارض آن بکاهد؟ اینجا بخوانید.
سخن پایانی
یک متخصص ارتودنسی باید براساس شدت درد غیرقابل تشخیصی که بیمار از آن رنج می برد؛ به عنوان راهنما برای درمان استفاده کند.
پزشک باید محل درد، سن بیمار، درمان های همزمان، نوع مسکنی که تجویز کرده، شدت تاثیرگذاری آن و میزان خطرش را در نظر گرفته باشد، تا از عوارض جانبی احتمالی پیشگیری کند.
اما به هیچ عنوان سرخود مسکن مصرف نکنید. افزایش دوز دارو موجب مسمومیت و دیگر عوارض جانبی می شود.
پیشنهاد مطالعه : برای درمان درد دندان عقل چه کنیم ؟