تاثیرات دیابت بر سلامت دهان و دندان – روش های درمان

دلایل اهمیت دیابت چیست؟

این بیماری تحت عنوان یک نوع بیماری متابولیک مزمن و شایع شناخته می شود و زمانی اتفاق می افتد که پانکراس، انسولین کافی تولید نمی کند. همچنین درمواقعی که بدن نمی تواند به طور مؤثر از انسولین تولید شده استفاده کنید هم این بیماری بروز می کند. اصلی ترین علت مرگ و میر های زوهنگام در بسیاری از کشورها همین بیماری می باشد. درادامه به بررسی تاثیرات دیابت بر سلامت دهان و دندان می پردازیم و روش های پیشگیری و درمان بیماری های دهان و دندان ناشی از دیابت را بررسی می کنیم.

باید بدانید که حدود 5٪ از جمعیت جهان تحت تأثیر دیابت قرار دارند. پیش بینی می شود که تعداد بیماران مبتلا تا سال 2030، 50٪ افزایش یابد. با توجه به این روند، درک بهتر دیابت و بهبود مراقبت های دندان پزشکی از بیماران دیابتی ضروری است. اما این بیماری چه تاثیری بر روی سلامت دهان و دندان ما خواهد گذاشت؟

آبسه دندان – انواع آن، پیشگیری، علل، درمان و …

تاثیر دیابت در ایجاد و پیشرفت بیماری های دهان و دندان

طبق مطالعات انجام شده بیش از 90٪ بیماران دیابتی دارای تظاهرات دهانی بوده اند. مانند:

• از دست دادن دندان
• خشکی دهان
• پوسیدگی
• سوزش دهان
• اختلال چشایی
• اختلال عملکرد غدد بزاقی
• تاخیر در ترمیم زخم
• لیکن پلان
• زبان جغرافیایی
• کاندیدیازیس

اما مشکل اینجاست که بسیاری از بیماران دیابتی، اطلاعی از ارتباط بین دیابت و بهداشت دهان ندارند و تنها درصد کمی از آنها برای معاینات معمول دندانپزشکی به دندانپزشک مراجعه می کنند.

بیماری‌های شایع دهان و دندان – علائم و درمان

دیابت و بیماری های پریودنتال

این نوع عفونت تحت عنوان بیماری لثه شناخته می شود و به صورت خونریزی و تورم خود را نشان می دهد. پریودنتیت نوعی از بیماری است که با تجزیه مزمن پریودنشیوم به شکل برگشت ناپذیر و مبتنی بر التهاب مشخص می شود که عموما افراد مسن بیشتر از بیماری های پریودنتال رنج می برند.

اصلی ترین روش برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، حفظ بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن مداوم است. دیابت یک فاکتور شناخته شده برای بیماری پریودنتال است. که شیوع و بروز آن را تحت تأثیر قرار می دهد.

به عبارتی میزان تخریب بافت پریودنتال با سطح کنترل متابولیک و مدت زمان حضور بیماری دیابت ارتباط دارد.

هم چنین خطر از دست دادن استخوان آلوئولار در مقایسه با افراد سالم در بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشده 11 برابر بیشتر است. فراموش نکنید که مراقبت های مؤثر پریودنتال می تواند، اثرات مثبتی بر نتایج متابولیک در بیماران دیابتیک ایجاد کند.

درمان بیماری لثه (جلوگیری از تخریب بافت‌‏های نگهدارنده)

اثر دیابت بر پوسیدگی دندان

بررسی ها نشان می ده که احتمال پوسیدگی دندان در بیماران دیابتی در مقایسه با غیردیابتی ها  بیشتر است. علت هم این است که تجمع فلور پلاک میکروبی باعث دمینرالیزاسیون و پوسیدگی دندان می شود. در بیماران دیابتی ، کاهش جریان بزاق علاوه بر کاهش سطح کلسیم که باعث پوسیدگی دندان می شود ، باعث کاهش میزان پاکسازی و ظرفیت بافری بزاق هم می شود. کاهش بزاق همچنین مقاومت به باکتری های تولید کننده پوسیدگی را کاهش می دهد.

علاوه بر این ، بزاق در بیماران دیابتی حاوی مقادیر زیادی گلوکز است که مقدار کربوهیدرات های قابل تخمیر را برای باکتری های دهان افزایش می دهد.

عواقب خشکی دهان

باکتری ها در دهان ما خیلی سریع تولید مثل می کنند. زمانی که مسواک زدن را به پایان رساندیم ، باکتری ها بلافاصله شروع به تولید مثل می کنند. در افراد دیابتی چون تولید بزاقی اتفاق نمی افتد، خشکی دهان فعالیت باکتری ها را افزایش می دهد. باکتری های تولید شده در دهان باعث بوی بد دهان می شود. خشکی دهان و تکثیر باکتری برای همه رخ می دهد ، نه فقط کسانی که دیابت دارند.

اگر شما نیز از بیماری دیابت رنج می برید، می توانید برای تشخیص و درمان یک جلسه مشاوره در کلینیک دندان پزشکی طوسی داشته باشید، تا بهترین راه حل ممکن را با بیشترین حد کنترل برای شما ارائه دهیم.

خشکی دهان، بر عملکرد درست دهان اثر خواهد داشت و کیفیت زندگی بیمار را به خطر بیندازد. اتیولوژی آن به عوامل مختلف شامل  بیماری های سیستمیک ، از جمله دیابت ارتباط دارد. ترشحات بزاقی برای سلامت دهان و دندان حیاتی است ، زیرا از طریق مکانیسم های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی به تمیز کردن مکانیکی کمک می کند.

پس خشکی دهان یا به عبارتی کم شدن بزاق می تواند با به خطر انداختن عادات غذایی، وضعیت تغذیه ای، گفتاری و تحمل پروتزهای دندانی بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارد. از طرفی احتمال ابتلا به عفونت دهانی مانند: کاندیدیازیس را افزایش می دهد و حساسیت بیمار به پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان را افزایش خواهد داد.

مصرف زیاد شکر و تاثیرات مخرب آن بر سلامت دندان‌ها

دیابت، مانعی برای انجام جراحی های دهان و دندان

فرد مبتلا به دیابت با ترمیم ضعیف استخوان، با خطر افزایش شکستگی استخوان، پوکی استخوان و کاهش بازسازی استخوان دست و پنجه نرم می کند. تاخیر در بهبود زخم در بیماران دیابتی به کاهش پاسخ سلولی از جمله کاهش عملکردهای ماکروفاژ ، اختلال در تولید فاکتورهای رشد، کاهش آنژیوژنز و تأمین ناکافی خون نسبت داده می شود.

با اختلال در عملکرد عروق ، کموتاکسی و عملکرد نوتروفیل، کاهش متابولیسم پروتئین، ترمیم بافت نرم و سخت به تأخیر می افتد. این وضعیت ممکن است، منجر به افزایش ریسک عفونت شود.

چنین موضوعی مخصوصا در رابطه با جراحی های داخل دهانی شامل کشیدن دندان یا ایمپلنت اهمیت پیدا می کند.

دیابت و آفت دهانی

آفت یک عفونت مخمر دهانی است، که باعث خونریزی لثه، قرمزی و لکه های سفید در دهان می شود. گاهی نیز سبب می شود لب ها ترک بخورد و در حس چشایی اختلالاتی ایجاد شود.

بیماری آفت گاهی با خوردن غذای شخص دیگر منتقل می شود و بسیار مهم است که به موقع درمان شود. زیرا این آفت ممکن است با خشکی دهان و عفونت باکتریایی همراه باشد و مشکل بزرگی ایجاد کند.

بیماری لثه ناشی از دیابت

بیماری های لثه به وسیله حملات باکتریایی ایجاد می شوند. که به خودی خود این حملات در نتیجه ضعف سیستم ایمنی بدن ناشی از دیابت هستند. پس واضح است که بدن قادر به مقابله با این باکتری ها نیست و در نهایت فرد به بیماری لثه مبتلا خواهد شد.

اولین نشانه بیماری لثه این است که باکتری ها به راحتی وارد لثه می شوند و تورم و خونریزی ایجاد می کنند. با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به طور منظم می توانید چنین خطراتی را از خود دور کنید. (افراد دیابتی باید روزی ۲ بار مسواک بزنند)

به طور کلی بیماری لثه در اثر ابتلا به دیابت، با متورم لثه، خونریزی، درد در لثه، دور شدن لثه از دندان، فاصله گرفتن دندان‌ها از هم، چرک کردن لثه و بوی بد دهان همراه است.

از مقدمات ابتلای دندان افراد دیابتی به بیماری باید از پلاک گرفتن دندان، ایجاد حفره روی آن‌ها و دردناک شدن آن‌ ها نام برد. از علایم بیماری‌ های دهانی هم ابتلا به برفک دهانی است، که نوعی عفونت قارچی محسوب می ‌شود.

روش های درمانی مشکلات دندان مرتبط با دیابت

امروزه دیگر دیابت قابل کنترل است. همچنین کنترل سطح قند خون برای جلوگیری از مشکلات پریودنتال درآینده مهم است. توصیه می شود، سیگار نکشید. زیرا خطرات بیماری پریودنتال و التهاب لثه را افزایش می دهد. همچنین دستورالعمل های زیر را رعایت نمایید:

• روزی 2 یا 3 بار مسواک بزنید.
• از نخ دندان استفاده کنید.
• از مصرف سیگار دوری کنید.
• الکل و مواد مخدر قطع شوند.
• چکاپ منظم توسط دندانپزشک داشته باشید.
• هر 6 ماه یکبار دندان ها را جرم گیری کنید.

روش های پیشگیری از ابتلا به بیماری های دهان و دندان

اگر قند خون بالا و دیابت برای شما بعد از انجام آزمایشات تشخیصی ثابت شده است. به ‌صورت منظم تحت نظر یک دندان پزشک مجرب باشید. زیرا حتی گاهی مسواک زدن عادی و نخ دندان کشیدن هم باعث بروز خونریزی در دهان می‌شود. و مقدمه مشکلات بعدی خواهند شد.

همچنین در صورت بروز درد در لثه، بوی بد دهان، برفک و یا حس طعم بد به دندان پزشک مراجعه کنید و تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان را ناچیز در نظر نگیرید.

بوی بد دهان – هالیتوزیس (علت، علائم، انواع و روش درمان)

آیا دندان ها به خاطر دیابت از بین می روند؟

بی توجهی به کنترل دیابت و بهداشت نامناسب دهان و دندان، در نهایت باعث از دست دادن دندان می شود. که درمان پیش رو در صورت از دست دادن، ایمپلنت خواهد بود. در صورت استفاده از ایمپلنت، دندانپزشک سابقه پزشکی شما را ارزیابی می کند و در مورد انجام درمان تصمیم می گیرد.

چرا دیابت سبب مشکلات دهان و دندان می شود؟

وقتی سطح قند در خون افراد بالا باشد، به این معناست که سطح قند در بزاق نیز بالاتر از حد معمول است. در چنین وضعیتی باکتری‌هایی که روی پلاک دندان زندگی می‌ کنند، قند موجود در بزاق را به ‌عنوان غذا استفاده می‌ کنند و باعث ایجاد پوسیدگی و عفونت‌ های لثه می ‌شوند.

بنابراین درباره تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان باید گفت، اگر قند خون کنترل نشود و بزاق همچنان شیرین بماند. پلاک روی دندان‌ها وجود داشته باشد، امکان دندان درد، درد استخوان فک و عفونت لثه کاملا محتمل است. که در نهایت به از دست دادن دندان منجر می‌ شود.

به ‌طورکلی تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان در بخش های متفاوتی مانند: لثه، دندان و دهان خواهد بود.

آیا در صورت ابتلای بیماران دیابتی به مشکلات دهان و دندان، این مشکل قابل درمان است؟

پاسخ به این سوال بستگی به زمانی دارد که شما متوجه وجود مشکل شده اید و سطح دیابت شما دارد. به‌ هرحال امکان خود درمانی وجود ندارد و نمی ‌توان عوارض دهانی و دندانی را نادیده گرفت یا بهبود آن را به گذر زمان موکول کرد.

دندان پزشک شما پس از معاینه دقیق و رویت پرونده پزشکی، تشخیص خود را می دهد. که درنهایت ممکن است این تشخیص جراحی دندان، تمیز کردن آن یا درمان‌ های داروییباشد. گاهی نیز حل شکل به سادگی استفاده از یک دهان‌ شویه مخصوص است که پزشک تجویز می‌کند.

برای خشکی دهان یا عفونت ‌های قارچی هم درمان‌ های متعددی وجود دارد، که دندان پزشک برای کاهش تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان برای شما در نظر خواهد گرفت. همچنین، کنترل سطح قند خون و مراقبت از سلامت دهان و دندان‌ها می تواند برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ های لثه و دیگر عوارض جانبی دیابت مفید باشد.

چگونه دندان پزشک سلامت دندان فرد دیابت دار را بازخواهد گرداند؟

لازم است به طور منظم به دندانپزشکی خود مراجعه کنید. یک جرم گیری خوب (دو بار در سال) می تواند شما را از شر پلاک و جرم خلاص کند. حتما به دندانپزشک خود اطلاع دهید، که دیابت دارید تا بتواند علائم اولیه بیماری های دهانی را که معمولاً مرتبط با این بیماری است، جستجو کند. مثلا اگر سیگار می ‌کشید و دیابت دارید و می خواهید ایمپلنت دندان انجام دهید، دندانپزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که سیگار را ترک کنید،

اگر از خشکی دهان رنج می برید، یک دهان شویه دارویی نیز ممکن است چیز خوبی برای افزودن به روال بهداشتی شما باشد. اگر اجازه ندهید، دیابت قادر نیست زندگی شما را کنترل کند یا به لبخند شما آسیب برساند.

خطرات آن را بدانید و با پزشک و دندان پزشک خود کار کنید تا دهان خود را در بهترین حالت ممکن نگه دارید.

کلام آخر

در تاثیر دیابت بر بیماری های دندان و دهان همین بس که افراد مبتلا به قند خون بالاتر، مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ های دهانی هستند. چنانچه بیماری در سطح کنترل شده‌ مهار نشود، علاوه بر بروز مشکلاتی در سلامت فرد، در دیگر بخش‌ های بدن مانند کلیه، قلب، چشم، پا و … نیز تاثیر خواهد داشت. بنابراین این افراد ضمن اینکه باید برای کنترل بیماری خود به یک پزشک مجرب مراجعه کنند، باید معاینات منظم دندانپزشکی را نیز دنبال کنند.

فراموش نکنید که رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، از جمله : مسواک زدن اصولی و منظم، مراقبت از بهداشت لثه، عدم استعمال دخانیات و … به صورت چشمگیری می ‌تواند سلامت دهان و دندان را تضمین کند. همچنین رژیم غذایی سالم و حرکات بدنی منظم را هم نباید در کنترل قند خون و سلامت دهان نادیده گرفت. کلینیک دندان پزشکی طوسی در تشخیص و درمان انواع بیماری های دهان و دندان درکنار شما خواهد بود. برای مشاوره و رزرو وقت با شماره های موجود در سایت تماس حاصل فرمایید.

راهکارهای حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان