از رایج ترین بیماری هایی دهان و دندان می توان به آبسته دندان اشاره کرد. آبسه همان نقطه التهابی و عفونی در گوشه ای از لثه هایمان است. در این مطلب از سایت کلینیک دندان پزشکی طوسی قصد داریم تا به صورت کامل به بررسی آبسه دندان، علل وقوع آن، روش های پیشگیری و درمان بپردازیم و شما را با صفر تا صد آنچه باید در رابطه با این مشکل بدانید، آشنا کنیم.
گاهی اوقات این بیماری نیاز به درمان خاصی ندارد و به راحتی بهبود می یابد. ولی در برخی شرایط بعد از مراجعه به دندان پزشک به روند درمانی دقیق و تخصصی نیاز خواهید داشت.
اورژانس دندان پزشکی – اقدامات لازم شرایط اورژانسی
آبسه دندان چیست؟
به حفره چرکی که در اثر عفونت باکتریایی در دهان شکل می گیرد، آبسه می گویند. این عفونت می تواند در نواحی مختلف و متفاوتی از دهان و در نزدیکی دندان باشد. معمولا بسیاری از آبسه ها به درمان توسط پزشک نیاز پیدا می کنند و برخی از آن ها نیز به کشیدن دندان‌ها منجر می شوند و عوارض بسیاری به دنبال خواهند داشت.
بیماری‌های شایع دهان و دندان – علائم و درمان
آیا آبسه همان عفونت دندان است؟
بله، آبسه نوعی از عفونت دندانی است که به ریشه می رسد. این بیماری درد زیادی هم دارد و هیچ محدودیت سنی و جسمی ندارد. یعنی از کودکان تا سالمندان همه ممکن است به آن مبتلا شوند. غالبا زمانی که فرد درد نسبتا شدید و مداوم در دندان هایش حس می کنند که بهبود نمی یابد، م ی‌توان احتمال وجود آبسه را داد. دراین شرایط سریعا به دندان پزشک و متخصص ریشه دندان مراجعه کنید.
انواع آبسه دندان
طبقه این بیماری در زیر بیان شده است:
1- Periodontal Abscess
آبسه پریودنتال که تحت عنوان آبسه جانبی نیز شناخته می شود، بر استخوان کنار دندان تأثیر خواهد گذاشت. این ضایعه، یک وضعیت اورژانس دندانی شایع و دردناک است. که در نتیجه تجمع باکتری یا گیر افتادن جسم خارجی در کیسه های پریودنتال ایجاد می شود.
2- Gingival Abscess
آبسه ژنژیوال یا لثه، معمولا بین لثه و دندان ایجاد می شود. که به دلیل عفونت باکتریایی در نتیجه پوسیدگی دندانی، مسواک زدن نادرست، شکستگی دندان، گیرکردن غذا در خط لثه و یا زمانی که خونریزی در خط لثه اتفاق می افتد، بروز می کند. آسیب تروماتیک یا وارد آمدن نیروی بیش از حد روی دندان (دراثر ارتودنسی) نیز می‌تواند باعث بروز این نوع آبسه شود.
3- Periapical Abscess
سومین نوع از آبسه در انتهای ریشه دندان شکل می گیرد. گاهی اوقات، چرک ناشی از عفونت دندان از نوک ریشه و از طریق استخوان به داخل لثه پخش می شود، بنابراین لثه ها در نزدیکی ریشه دندان متورم می شوند.
در این مورد، بسته به محل دندان، عفونت ممکن است به بافت‌های نرم گسترش یابد و باعث تورم در فک، کف دهان یا ناحیه گونه‌ها شود. در نهایت، بافت ممکن است باز شود و به چرک اجازه تخلیه بدهد.
4- Wisdom Tooth Abscess
معمولا مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان عقل به دلیل موقعیت آن ها در پشت دهان اغلب دشوار است. ازاین رو، دندان های عقل، هم به سبب نهفتگی که دارند و هم سلامت ضعیف دهان، می توانند منجر به بروز عفونت یا آبسه شوند. اگر هنگام غذا خوردن احساس درد می کنید یا از بوی بد دهان رنج می برید، ممکن است آبسه دندان عقل داشته باشید.
کشیدن دندان عقل-همه چیز درباره جراحی دندان عقل
5- Nervous tooth abscess
پس از عصب کشی دندان ممکن است به سبب نفوذ مواد باقیمانده از عصب به نوک ریشه دندان و داخل بافت دندان و وجود ضایعه و عفونت در استخوان و لثه اطراف دندان عصب کشی شده، شاهد تورم و آبسه باشید. اگر دچار این مشکل شده اید، بهتر است سریعا به دندان پزشک خود مراجعه کنید.
دلایل آبسه دندان
همان طور که می دانید، دندان از بیرون ساختاری سفت و محکم دارد. اما پالپ دندان، از اعصاب، بافت همبند و عروق خونی تشکیل شده است که پالپ در اثر عوامل مختلفی می تواند عفونی شود. دلایل مهمی که منجر به آبسه دندان می شود، در زیر آورده شده است:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- ایجاد حفره در دندان
- پوسیدگی دندانی
- سرطان و دیابت
- مصرف برخی داروها
- داشتن رژیم غذایی قندی
- بیماری لثه
- صدمه به دندان و ترک خوردگی
تاثیرات دیابت بر سلامت دهان و دندان – روش های درمان
علائم آبسه دندان
گاهی اوقات به هنگام آبسه، ناحیه اطراف دندان، درد می کند. در این صورت، معمولاً یک درد شدید و ضربان داری در نزدیکی دندان حس می‌شود (به‌خصوص زمانی که به دندان خود فشار وارد می‌کنید). که همچنین این درد ممکن است به فک یا سایر قسمت‌های صورت شما (در سمتی که آسیب‌دیده است) گسترش یابد.
همچنین اگر دارای علائم زیر می باشید، احتمال دارد دچار آبسه دندانی شده باشید:
- تورم
- قرمزی لثه
- احساس مزه بد در دهان
- درد شدید گوش، گردن یا فک
- مشکل در تنفس
- حساسیت به دمای سرد یا گرم
- التهاب لثه
- مشکل در بلع
- بوی بد دهان
- احساس درد هنگام جویدن
- تورم غدد لنفاوی
- تب
10 علت دندان درد – درمان خانگی دندان درد
روش های پیشگیری از آبسه دندان
اقدامات زیر درجهت حفظ سلامت دندان و لثه ها، الزامی می باشد:
- معاینات روتین و چکاپ دندان هایتان را فراموش نکنید.
- روزی دو بار دندان های خود را 2 دقیقه با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- مسواک خود را بعد از گذشت 3 تا 4 ماه عوض کنید.
- برای تمیزکردن نواحی بین دندان ها و لثه ها ، نخ دندان بکشید.
- اگر دندان لق یا ترک خورده دارید، سریعا به دندان پزشک مراجعه کنید.
- مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
- مصرف میان وعده، بین وعده های غذایی خود را محدود کنید.
راه های درمان آبسه
منظور از درمان آبسه دندان، خلاصی از شر عفونت و درد است. متخصص درمان ریشه، برای انجام این کار روش های درمانی زیر را اتخاذ می کند:
– درمان با آنتی بیوتیک
درصورت انتقال عفونت از محل آبسه به فک یا مناطق دیگری از بدن، آنتی‌بیوتیک تجویز می شود. اما این بدین معنی نیست که آنتی بیوتیک ها آبسه را درمان می کنند.
– کشیدن دندان
اگر اندودنتیست نتواند راهی برای نجات دندان پیدا کند، به ناچار دندان مربوطه باید کشیده شود.
– عصب کشی کردن
بهترین روش برای حفظ دندان عصب کشی است. در این مورد، اندودنتیست به کمک مته، سوراخی در دندان موردنظر شما ایجاد می کند و با این روش، آبسه را تخلیه و پالپ عفونی را از داخل دندان و کانال‌های ریشه ای آن، تمیز می کند. در مرحله بعد ناحیه پالپ و فضاهای خالی را با ماده مخصوصی پر می کند.
سپس به کانال ریشه تمیز شده، شکل می دهد. اغلب بعد از مهروموم کردن دندان، آن را با روکش دندان ترمیم می‌کند.
– درمان با جراحی
گاهی نیز این روش توسط متخصص، برای تخلیه آبسه پریودنتال اتخاذ می شود. به خاطر داشته باشید که اگر آبسه پاره شود، درد شما کاهش می یابد، اما همچنان لازم است که تحت نظر و درمان یک دندان پزشک یا متخصص ریشه دندان قرار بگیرید.
درمان های خانگی آبسه دندان
روش های خانگی زیر برای کاهش علائم و شدت آبسه، موثر خواهد بود:
آب نمک
دهان شویه با آب نمک، تکنیکی آسان و مقرون به صرفه و همچنین راه خوبی برای تسکین موقت آبسه شماست. نمک یا کلرید سدیم در تماس با سلول ها، مایع باکتریایی و … موجود در آنها را از بدن خارج و به پاک سازی ناحیه کمک می کند. برای این منظور سه بار در روز، نصف قاشق چای خوری نمک را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید و دهان خود را حدود دو دقیقه با آن شستشو دهید.
جوش شیرین
اکثر باکتری ها در شرایط اسیدی که در دهان وجود دارد، رشد می کنند. اما جوش شیرین PH دهان شما را افزایش می دهد و با قلیایی شدن محیط، باکتری ها دیگر قادر به تکثیر نخواهند بود. اساسا، بسیاری از مشکلات دهان و دندان نیز ناشی از عدم تعادل اسید است، که جوش شیرین سطح اسیدیته دهان را متعادل می کند.
همچنین جوش شیرین به حذف پلاک های دندانی کمک می کند. برای این منظور دو بار در روز، هر بار به مدت 5 دقیقه دهان خود را با مخلوط جوش شیرین و آب شستشو دهید. یا با جوش شیرین و آب، خمیر درست کرده و مستقیماً روی لثه بگذارید.
پونه کوهی
روغن پونه کوهی هم دارای خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی است و باعث کاهش تورم و درد ناشی از آبسه دندان می شود. برای این روش، پونه کوهی را با روغن نارگیل و یا جوجوبا مخلوط کنید؛ تا لثه‌های شما را تحریک نکند. ده دقیقه بعد مواد را از دهان خود بیرون بریزید.
خمیر سیر
ترکیبی تحت عنوان آلیسین در سیر وجود دارد که دارای خواص ضد میکروبی فراوانی است. این ترکیب می تواند باکتری های دهان شما را بکشد. بنابراین، استفاده از سیر در ناحیه عفونی می تواند به بهبود آبسه و کاهش درد کمک کند. یک حبه سیر را له کرده و به شکل خمیری در بیاورید و آن را روی ناحیه عفونی اطراف آبسه بمالید.
کمپرس سرد
قراردادن یخ در ناحیه آبسه کرده، رگ های خونی را منقبض می کند و باعث کاهش درد و تورم می شود. این کار روش درمانی نیست بلکه تنها علائم آن را کاهش می دهد. برای این روش، چند بار در روز، یک کیسه یخ یا مشابه آن را به مدت پانزده دقیقه روی ناحیه آبسه قرار دهید.
ژل آلوئه ورا
آلوئه ورا به عنوان یک گیاه شگفت انگیز شناخته می شود که سرشار از آنتی اکسیدان و دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است. استفاده از آن در ناحیه آسیب دیده درد را کاهش می دهد. پس می توانید کمی آلوئه ورا را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و بگذارید تا اثر کند.
داروی آبسه دندان
استفاده از آنتی بیوتیک هایی مانند: آموکسی سیلین، مترونیدازول و پنی سیلین برای درمان عفونت دندان تجویز می شوند. اگر عفونت دندان شما جدی تر باشد، دندان پزشک ترکیبی از آموکسی سیلین و کوآموکسی کلاو را تجویز می کند. به منظور کاهش درد، استامینوفن یا بروفن نیز تجویز می‌شود.
اکثرا درد بعد از 48 ساعت از مصرف آنتی بیوتیک تسکین می یابد و معمولا در عرض سه تا پنج روز از شروع مصرف آنتی بیوتیک بهبود قابل توجهی نشان می دهد.
راهکارهای حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان
ترکاندن آبسه لثه
اگر وجود یک آبسه را در دهان خود تشخیص دادید، در گام اول به دندان پزشک خود زنگ بزنید. ترکاندن آبسه لثه در منزل، ممکن است درد شما را برای مدت کوتاهی التیام بخشد. ولی در صورتی که، عفونت به قسمت های دیگر فک و صورت پیشروی کرده باشد، سلامتی شما به خطر می افتد.
تنها دندان پزشک است که می تواند به صورت تخصصی علت آبسه را بررسی کند و بهترین روش درمانی را برای بهبود حداکثری، در کمترین زمان، برای شما در نظر بگیرد. بعضی از افراد برای درمان آبسه دهان از نشاسته استفاده می کنند. تحقیقات بسیار زیادی توسط محققان در این زمینه صورت گرفته است. که نتایج آنها نشان می دهد، استفاده از نشاسته برای درمان آبسه، عفونت و پوسیدگی دندان را افزایش می دهد.
کلینیک دندان پزشکی طوسی درکنار شماست. برای مشاوره و رزرو وقت با شماره های مطب تماس حاصل فرمایید.
مراقبت های عمومی دندان- مراقبت از دندان های شیری