قفل شدن فک یا همان تریسموس، به انقباضات عضلانی فک و گردن گفته می شود که همراه با درد خواهد بود. این بیماری دامنه حرکتی فک را محدود کرده و باعث قفل شدن آن می شود. به بیان ساده تر فردی که دچار چنین مشکلی باشد، نمی تواند دهان خود را کامل باز کند. دراین مقاله به بررسی علائم و نشانه های قفل شدن فک و همچنین روش های درمان آن می پردازیم. با ما همراه باشید تا هرآنچه در رابطه با تریسموس باید بدانید را فرا بگیرید.
بوی بد دهان – هالیتوزیس (علت، علائم، انواع و روش درمان)
برای بیشتر افراد باز شدن کامل دهان به معنای باز شدن آن بیش از ۳۵ میلی‌متر یا کمی بیشتر از عرض دو انگشت است. افرادی که به بیماری تریسموس و گرفتگی عضلات فک مبتلا شوند، مشکلات مختلفی در تغذیه و بلع، بهداشت دهان و دندان و حتی تکلم پیدا می‌کنند.
اگر شرایط زیر را دارید احتمال دارد با مشکل قفل شدن فک روبرو باشید. این موارد عبارتند از:
- اگر دندان عقل خود را جراحی کرده اید، احتمال دارد به تریسموس دندان عقل مبتلا شوید.
- درصورتی که با سرطان سر و گردن دست و پنجه نرم می کنید، ممکن است بر روی ساختارهایی حرکتی فک و دهانتان تاثیر بگذارد.
- افرادی که در ناحیه سر و گردن پرتودرمانی را تجربه کرده اند نیز مستعد این مشکل خواهند بود.
در اکثر موارد بیماری تریسموس فک موقتی است و تا حدود ۵ هفته برطرف می شود. با وجود این، ممکن است گاهی از این هم بیشتر طول بکشد و اگر به موقع درمان نشود ممکن است هرگز خوب نشود.
اگر این بیماری بر اثر انجام پرتودرمانی بروز کرده، بیمار ممکن است به درمان پیچیده تری نیاز پیدا کند. (به دلیل بافت فیبری اضافه ای که به دنبال آن ایجاد می شود)
چطور می‌توان خونریزی لثه را متوقف کرد؟
علائم قفل شدن فک
- دهان شما فقط در حدود 35 میلی متر (1.4 اینچ) باز می شود، که عرض آن کمتر از سه انگشت است.
- این مشکل معمولاً به طور مساوی در دو طرف صورت احساس می شود.
- تنها در عرض چند ساعت، قفل شدن فک باعث بروز سردرد، درد فک، گوش درد می شود.
- درک گفتار شما برای دیگران سخت خواهد شد.
- مشکلاتی در بلع پیش خواهد آمد؛ زیرا نمی توانید حرکت دهان خود را کنترل کنید.
- روی سلامت دهان شما تأثیر می گذارد؛ زیرا نمی توانید بزاق خود را به طور معمول قورت دهید.
- درنهایت منجر به خشکی و ملتهب شدن دهان (موکوزیت) می شود.
روش های تشخیص تریسموس یا قفل شدن فک
متخصصان می توانند قفل فک را طبق سابقه پزشکی و معاینات فیزیکی تشخیص دهند.
همچنین بررسی می شود که آیا بیمار می تواند دهان خود را کامل ببندد؟ مشکلی در حرکت فک حس می شود؟ عضلات فک سفت شده و دندان ها بهم فشرده اند؟ با پاسخ به این سوالات وضعیت بیمار تا حد زیادی روشن خواهد شد.
اما تریسموس می تواند توضیح شفاهی علائم را برای شما دشوار کند؛ زیرا قادر به صحبت واضح نیستید. پس بهتراست علائم خود را یادداشت کنید یا شخص دیگری سابقه پزشکی شما را به پزشک بگوید.
در معاینه جسمی، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی اندازه‌گیری می کند که دهان شما تا چه اندازه باز می شود. بدین ترتیب متوجه می شود آیا در محدوده معمولی قرار می گیرید یا خیر.
در برخی موارد اگر این نگرانی وجود داشته باشد که آسیب، عفونت یا تومور بر دهان، صورت یا فک شما تأثیر گذاشته، به آزمایش های تشخیصی بیشتری نیاز دارید.
مطالعات تصویربرداری اغلب می توانند ضایعات را در داخل و اطراف فک شناسایی کنند که شامل موارد زیر می باشند:
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
- CT
- MRI
6 روش درمان قفل شدن فک
دربیشتر مواقع اسپاسم فک بعد از 2 هفته درمان می شود، اما هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید، نتیجه بهتری حاصل می‌شود. برخی از روش های درمانی عبارتند از:
1- دستگاه کشش فک
برای رفع این مشکل فیزیوتراپی فک انجام می شود. بدین ترتیب که فیزیوتراپیست دستگاه کشش فک را بین فک بالا و پایین می گذارد و به او آموزش ورزش فک می دهد.
تاثیرات دیابت بر سلامت دهان و دندان – روش های درمان
2- مصرف دارو
داروی شل کننده عضلات فک یا دارو ضدالتهاب رایج ترین داروهای حال حاضر برای درمان تریسموس هستند. این داروها معمولا ترکیب کورتیکواستروئیدها و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی است که در کاهش مشکل قفل شدن مفصل فک موثر واقع می شود.
3- طب سوزنی
آرامش عضلات و کاهش درد مرتبط با عضله فک، طب سوزنی می تواند مفید باشد. اما فراموش نکنید که این روش درمانی را در یک مرکز مطمئن و ایمن انجام دهید. طب سوزنی از طریق کاهش استرس می‌تواند فک قفل شده را درمان کند.
4- ماساژ فک کرانیو ساکرال
کشش فک و ماساژ برای شل شدن عضلات و کاهش درد موثر است. روش Cranialsacral Therapy به لمس سبک جمجمه و صورت گفته می شود که با آزادسازی تنش ها، سبب شل شدن عضلات صورت می شود. اگر قفل شدن فک شما ناشی از اعصاب است، ماساژ درمانی بیشتر جواب می دهد که معمولا توسط ماسورهای حرفه ای و کایروپراکتیک ها (افرادی که بر قابلیت های بدن برای خوددرمانی تمرکز دارند) انجام می شود.
5- ورزش های مخصوص
هرگونه فعالیت و کششی در فک به تسکین درد شما کمک می کند. برای شروع هرگونه ورزش ازجملع ورزش صورت، به زمان اولیه برای گرم کردن نیاز دارید. پس درابتدا لازم است عضلات فک خود را با حرکات دایره ای 30 تا 40 ثانیه ای در ناحیه فک به وسیله ماساژ دادن گرم کنید، سپس مراحل زیر را طی کنید:
- تا جایی که می توانید، دهانتان را باز کنید و ببندید. (5 بار و بسیار آرام)
- دهان خود را باز کرده و آهسته فک خود را 5 مرتبه به سمت راست و 5 مرتبه به چپ بچرخانید.
- سر خود را با احتیاط به جلو و عقب، سپس به چپ و راست حرکت دهید.
- بعد از هر حرکت 30 ثانیه زمان مکث درنظر بگیرید.
- سپس گوش خود را به سمت شانه فشار دهید و 5 مرتبه در سمت چپ و راست این کار را تکرار کنید.
6- خندیدن!
تمرین لبخند زدن به حالت کششی یک راه درمانی به حساب می آید که بسیار ساده درعین حال کارآمد خواهد بود. کافی است تا جایی که امکان دارد فک خود را باز کنید و بخندید، سپس با دهان خود نفس عمیقی بکشید. چند ثانیه صبر کنید، دهان خود را ببندید و دوباره همین حرکت را تکرار کنید. (انجام این کار تا 10 بار در روز پیشنهاد می شود)
درمان های خانگی قفل شدن فک
وقتی باز و بسته شدن فک با مشکل مواجه می شود، عموما همه ما به دنبال یک روش کم دردسر و به اصطلاح خانگی برای درمان می گردیم. در واقع برای رفع این مشکل درمان خانگی در روزهای اول می تواند درد و سنگینی فک را کاهش دهد. این اقدامات خانگی شامل موارد زیر هستند:
- پرهیز از مصرف غذاهای ترد و سفت تا زمان علائم بهبود
- گرمادرمانی با حوله مرطوب یا کیسه آب گرم (15 دقیقه جهت تقویت جریان خون)
- ماساژ دادن به صورت دورانی به مدت 30 ثانیه
- روغن اسطوخودوس برای باز شدن عضلات اطراف فک
- انجام تمرینات یوگا و مدیتیشن برای کاهش استرس بهبود گرفتگی فک
- استفاده از محافظ دندان برای کاهش دندان قروچه و قفل شدن فک در طول شب
سخن پایانی
تریسموس یا قفل شدن فک وضعیت دردناکی است که سبب کاهش اندازه دهان به دلیل باز نشدن فک ها می شود. دراکثر موارد تریسموس، موقتی است و داروها، فیزیوتراپی و سایر روشهای درمانی اغلب می توانند تریسموس را درمان کرده و عوارض آن را کاهش دهد. فراموش نکنید که درمان زودهنگام معمولاً بهترین نتایج را حاصل می کند. افرادی که در مورد احتمال ابتلای خود به تریسموس نگران هستند، باید با پزشک خود مشورت کنند.
کلینیک دندانپزشکی طوسی شما را درامر تشخیص و درمان انواع بیماری های دهان و دندان یاری می کند. برای مشاوره و رزرو وقت با ما درتماس باشید.
بیماری‌های شایع دهان و دندان – علائم و درمان